Jak rozróżnić chwilowy spadek wiary w siebie od szkodliwego i destrukcyjnego procesu, który może wpłynąć na przyszłość dziecka lub nastolatka? W poniższym artykule przedstawię źródła niskiej samooceny u młodych osób oraz najskuteczniejsze sposoby reakcji i rozmowy na ten temat.

Jesteś rodzicem, opiekunem lub dorosłym w otoczeniu dziecka, u którego zauważasz przygnębienie i brak wiary w siebie? Zamknięcie się w sobie i negatywne przekonania dotyczące własnych dokonań lub możliwości to częste objawy niskiej samooceny. Jak rozróżnić chwilowy spadek wiary w siebie od szkodliwego i destrukcyjnego procesu, który może wpłynąć na przyszłość dziecka lub nastolatka? W poniższym artykule przedstawię źródła niskiej samooceny u młodych osób oraz najskuteczniejsze sposoby reakcji i rozmowy na ten temat.

Niska samoocena u nastolatków — skąd się bierze?

Jako dorośli dobrze wiemy, jak ważną funkcję samoocena pełni w życiu. Postawa wobec samego siebie wpływa nie tylko w osiągnięciu życiowego spełnienia, ale jest również kluczowym elementem tworzenia trwałych relacji zawodowych i prywatnych. Jej początki mają miejsce już w dzieciństwie, w którym mamy okazję zetknąć się z własną niepowtarzalnością. Już przedszkolaki i dzieci rozpoczynające naukę wczesnoszkolną konfrontują się ze swoimi zaletami i wadami. Co ważne, samoocena może zmieniać się na przestrzeni lat, umożliwiając zarówno jej zwiększenie, jak i osłabienie.

Na poczucie wartości młodego człowieka wpływa wiele sytuacji, z którymi spotyka się na co dzień. Kluczowy wpływ na jej wysokość ma relacja z rodzicami, w szczególności akceptacja płynąca z ich strony, wiara w jego możliwości i samodzielność oraz pozwolenie na eksplorowanie życia i zbieranie nowych doświadczeń.

Niska samoocena nie musi być jednak pochodną złych relacji z drugą osobą. Młodzi ludzie coraz więcej czasu spędzają w internecie, w którym przedstawiane są im nienaturalne odsłony wyglądu i zachowań osób w ich wieku oraz ich idoli. Niemożność dorównania internetowym standardom często powoduje przygnębienie, a w konsekwencji obniżenie wiary we własne możliwości.

Jak zwiększać samoocenę u dziecka?

Jako dorosły pełnimy w życiu dziecka kluczową rolę. Nasze codzienne zachowanie wpływa na większość podejmowanych przez nie w przyszłości decyzji. Jak komunikować się z dzieckiem, jeśli chcemy zwiększyć jego wiarę w siebie? Oprócz codziennego okazywania bezwarunkowej miłości należy przyjąć postawę kształcącą asertywność. Można zrobić to, wyznaczając dziecku granice, które obowiązują je w życiu rodzinnym, takie jak godziny powrotu do domu czy czas, który może poświęcić na oglądanie telewizji lub granie na komputerze. Rodzic to osoba najważniejsza w życiu dziecka, dlatego na ich barkach spoczywa konieczność nauczenia zasad, jakimi rządzi się świat oraz konsekwencji, z jakimi trzeba się liczyć w momencie, w którym ich nie respektujemy. Co więcej, samoocenę dziecka kształtuje również obserwacja codziennego funkcjonowania dorosłych w otoczeniu. Pokażmy, jak istotne jest poczucie sprawczości, przejmowanie kontroli nad podejmowanymi decyzjami i czynnościami, przeprosiny i przyznanie się do błędu, przyjmowanie komplementów i krytyki od osób trzecich czy cieszenie się własnym sukcesem.

Niska samoocena — kiedy reagować?

Niska samoocena u dziecka może być skutecznie ukrywana i tłumiona. Nieprawidłowe reakcje ze strony rodzica, nauczyciela czy wychowawcy zniechęca je do dalszych prób i zamyka w sobie, stawiając w pozycji gorszej od reszty. Istnieją sytuacje, w których wymagana jest natychmiastowa reakcja ze strony dorosłego. Należą do nich na przykład zachowania autoagresywne, naruszające krzywdzące ciało dziecka. Mniej agresywne zachowania, które powinny zwrócić naszą uwagę no na przykład brak chęci uczestniczenia w spotkaniach z rówieśnikami, lęk związany z wystąpieniami publicznymi, duża ilość czasu spędzanego w internecie lub grach.

Jak rozmawiać z nastolatkiem

Jeśli zauważyłeś/aś obniżoną samoocenę u swojego dziecka pamiętaj o tym, aby unikać wyrażania krytyki w jego stosunku. Wyraź realne zainteresowanie jego codziennym życiem i pytaj się o przebieg dnia w szkole, relacje z rówieśnikami i trudności, z którymi aktualnie się spotyka. Unikaj pobłażania jego problemom i pamiętaj, że niska samoocena często kształtowana jest latami, dlatego pozbycie się jej też nie będzie szybkim procesem.

Jeśli czujesz, że twoje próby zawodzą i szukasz realnego wsparcia dla dziecka lub nastolatka, skorzystaj z konsultacji coachingowej dla młodzieży, podczas której młoda osoba pozna najlepsze sposoby na radzenie sobie z poczuciem gorszości, zwiększy samoznajomosć, wzmocni się w budowaniu relacji z rówieśnikami i znacząco poprawi swoje codzienne funkcjonowanie.

Szukasz wsparcia dla dziecka? Zapraszam na konsultację do mojego warszawskiego gabinetu na ul. Ogrodowej 32A/6.