Skąd bierze się agresja wśród przedszkolaków i jak objawia się podczas codziennej zabawy? Czy powinniśmy tolerować ją wśród najmłodszych? Jakimi sposobami możemy ograniczyć jej występowanie? Zapraszam do poznania odpowiedzi w poniższym artykule.
Agresja to część otaczającego nas świata. Mamy z nią bezpośredni kontakt poprzez środki masowego przekazu czy bezpośrednie relacje międzyludzkie. Czasami padamy jej ofiarą, ale zdarza się, że sami ją generujemy. Od pewnego czasu jednak agresja zaczęła być zjawiskiem zauważalnym już u najmłodszych i prezentowana w wieku wczesnoszkolnym. Skąd bierze się agresja wśród przedszkolaków i jak objawia się podczas codziennej zabawy? Czy powinniśmy tolerować ją wśród najmłodszych? Jakimi sposobami możemy ograniczyć jej występowanie? Zapraszam do poznania odpowiedzi w poniższym artykule.
Czym jest agresja u dziecka?
Zacznijmy od tego, że agresja to w pełni naturalna reakcja każdego człowieka, którą wywołuje poczucie gniewu. Emocje tą człowiek zaczyna czuć już w drugiej połowie pierwszego roku życia. Agresją nazywamy zachowanie powodujące stan wrogości w stosunku do drugiej osoby lub samego siebie. Jednocześnie jest to zachowanie nieakceptowane społecznie, które wraz z upływem lat staramy się opanować i uciszyć, zadowalając jednocześnie otaczającą nas grupę rówieśników lub znajomych w dorosłym życiu. Agresja objawia się na poziomie fizycznym, psychicznym, słownym, seksualnym, seksistowskim, rasistowskim, a nawet instytucjonalnym. U dzieci jednak najczęściej spotyka się ja na poziomie fizycznym i słownym.
Agresja fizyczna u przedszkolaka
Do agresywnych fizycznie zachowań przedszkolaka możemy zaliczyć na przykład popychanie, potrącanie, ciągnięcie, gryzienie, bicie czy plucie. Często zauważalna jest również w postaci znęcania się nad zwierzętami czy niszczenia środowiska naturalnego. Wydarza się najczęściej podczas wspólnej zabawy, podczas której dzieci poróżni pogląd na daną sytuację.
Agresja słowna u przedszkolaka
Agresja słowna objawia się poprzez przezywanie innego dziecka (bądź dorosłego), dokuczanie, grożenie czy używanie celowo obraźliwych i upokarzających druga stronę zwrotów. Uogólniając, jest to każde zachowanie zainicjowane negatywną intencją dziecka agresywnego. U przedszkolaków często zauważalna jest również agresja instrumentalna, mająca na celu uzyskanie pożądanego celu np. krzyk, obrażanie czy kopanie, mające na celu dostanie ulubiony słodycz.
Przyczyny i przejawy agresji
Agresja, jako pochodna złości pojawia się u przedszkolaków, którzy chcą zwrócić na siebie uwagę dorosłych. Jej przyczyny mogą być różne, ale do najczęstszych zalicza się przebieg danej sytuacji niezgodnie z oczekiwaniami dziecka, zbyt małe, niewygodne, krępujące ruchy ubrania, fizyczne niedogodności, takie jak głód i pragnienie czy zabieranie własności dziecka, takiej jak na przykład zabawka. Złość u dzieci w wielu przedszkolnym wywołuje również przeszkadzanie w zabawie, czy przerywanie zajęć, które pochłaniają ich uwagę.
Jak radzić sobie z agresją u dziecka?
Pamiętaj, że dziecko powtarza zachowania, których doświadczyło w środowisku domowym lub, które zauważyło w mediach. Właśnie dlatego tak istotne jest wychowanie bez agresji oraz ograniczenie dostępu do agresywnych treści w mediach. Agresja w rodzinie nie musi objawiać się fizycznie. Nazywanie dziecka leniem, bałaganiarzem czy ciamajdą to dodatkowa forma agresji, która budzi w małoletnich podobne zachowania w przyszłości. Największy wpływ na dziecko posiada jego rodzic. Ucz je szacunku i tolerancji wobec innych i pokaż jak sam/sama radzisz sobie z agresją swoją i innych. Psychologowie dziecięcy zalecają również zapewnienie dziecku codziennego wysiłku fizycznego, takiego jak sportowe zajęcia pozalekcyjne, spacer czy bieganie lub zajęć kreatywnych, takich jak rysowanie, opowiadanie historii, śpiewanie czy lepienie z plasteliny. Podejdź do swojego dziecka z empatią i postaraj się zrozumieć jego punkt widzenia — dzięki temu łatwiej będzie Ci dobrać najlepsze sposoby na pozbycie się agresji z obecności w jego codzienności.